Page 48 - Giao trinh dien tu Truong CD GTVT Trung uong I

Đối với các thanh dài (một chiều rất lớn so với hai chiều kia) khi chịu

nén sự phá hoại xảy ra sớm hơn nhiều. Các thanh dài chịu nén mất khả năng

chịu lực thậm chí khi ứng suất trong thanh cha đạt tới giới hạn chảy. Sự phá

hoại này xảy ra do sự mất ổn định của thanh.

Nguyên nhân gây ra mất ổn định của thanh là lực tác dụng vợt quá lực

nén tới hạn (Pth) ở trong thanh (Bài toán ổn định thanh thẳng đã nghiên cứu

trong cơ học xây dựng). Theo ơ-le lực nén tới hạn đợc tính bằng công thức:

2
p EJ
min
P = (5.3)
th
2
l
0

Trong đó:
E: mô đun đàn hồi.
Jmin: mômen quán tính nhỏ nhất của tiết diện.
l0: chiều dài tính toán của thanh, tính theo nh công thức (3.5).
Với lực tới hạn, trong thanh sẽ xuất hiện ứng xuất tới hạn

2
2
P th p .E.J p .E
min
s = = = (5.4)
th
2
2
F l .F l
0
Trong đó: F là tiết diện ngang, l là độ mảnh lớn nhất của thanh(3.5)
Công thức ơ le chỉ áp dụng đợc trong trờng hợp vật liệu làm việc đàn

hồi tuyệt đối, nghĩa là: s Ê s
th
tl

2
Đối với thép CT38: sth=stl=2100 daN/cm .

2
2
p .E 3,14 .2,1.10 6
l = 2100 = 2100 = 105
và:

Nh vậy những thanh có l³ 105 thì có thể dùng công thức ơle để tính

toán, còn những thanh có độ mảnh < 105 không thể dùng công thức ơle đợc

để tính sth đợc mà nó đợc tính toán bằng phơng pháp thực nghiệm.

Sự ổn định của thanh nén đợc tính theo công thức:

s = P (j .F) Ê R (5.5)
Trong đó:

s: ứng suất trong tiết diện thanh.

45