Page 21 - Giao trinh dien tu Truong CD GTVT Trung uong I

Dựa vào quan h ệ gi ữa ứng su ất và biến dạng người ta chia vật liệu ra loại

dẻo, loại giòn và loại đàn hồi (hình 1 - 2).

Hình 1 - 2: Sơ đồ biến dạng:
a) Thép; b) Bêtông; c) Chất đàn hồi

Vật liệu dẻo là vật liệu trước khi phá hoại có hiện tượng biến hình d ẻo rõ
rệt (thép), còn vật liệu giòn trước khi phá hoại không có hiện tượng biến hình

dẻo rõ rệt (bê tông).
Tính d ẻo và tính giòn của vật liệu biến đổi tuỳ thuộc vào nhiệt độ, lượng
ngậm nước, t ốc độ tăng lực v.v... Ví dụ: bitum khi tăng lực nén nhanh hay nén ở
nhi ệt độ thấp là vật liệu có tính giòn, khi tăng lực từ từ hay nén ở nhiệt độ cao là
vật liệu dẻo. Đất sét khi khô là vật liệu giòn, khi ẩm là vật liệu dẻo.
Tính giòn
Là tính chất của vật liệu khi ch ịu tác dụng của ngoại l ực tới mức nào đó
thì bị phá hoại mà trước khi xảy ra sự phá hoại thì hầu như không có hiện tượng
biến d ạng dẻo. Ví dụ : Khi tác dụng 1 lực l ớn vào khoảng giữa của viên ngói
đặt trên 2 gối tựa thì viên ngói sẽ bị gãy mà không có hiện tượng cong trước khi

gãy.

1.3.2. Cường độ chịu lực
Khái niệm chung
Cường độ là khả năng của vật liệu chống lại sự phá hoại của ứng suất xuất

hiện trong vật liệu do ngoại lực hoặc điều kiện môi trường.
Cường độ của vật liệu phụ thuộc vào nhiều yếu tố: Thành phần cấu trúc,

phương pháp thí nghiệm, điều kiện môi trường, hình dáng kích thước mẫu v.v...
Do đó để so sánh khả năng chị u lực của vật liệu ta phải tiến hành thí nghiệm
trong đ iều kiện tiêu chuẩn. Khi đó dựa vào cường độ giới hạn để định ra mác

của vật liệu xây dựng.
Mác của vật liệu (theo cường độ ) là giới hạn khả năng chịu lực của vật liệu
được thí nghi ệm trong điều kiện tiêu chuẩn như: kích th ước mẫu, cách chế tạo

mẫu, phương pháp và thời gian bảo dưỡng trước khi thử .
Phương pháp xác định
Có hai phương pháp xác định cường độ của vật liệu: Phương pháp phá hoại

và phương pháp không phá hoại.
Phương pháp phá hoạ i: Cường độ của vật liệu được xác định bằng cách
cho ngoại lực tác dụ ng vào mẫu có kích thước tiêu chuẩn (tùy thuộc vào từng

loại vật liệu) cho đến khi mẫu bị phá hoại rồi tính theo công thức.

18