Page 48 - Giao trinh dien tu Truong CD GTVT Trung uong I

45

Giả sử có lực F không đi qua trục z . Cần xác định mô men của lực đối với trục
z.

Qua điểm đặt A của lực F ta dựng một mặt phẳng P vuông góc Z . Phân lực F
thành F và F với F nằm trên mặt phẳng P, F // Z
1
2
2
1
Vì F // Z nên không làm quay vật quanh Z, chỉ có F làm quay vật quanh Z cũng
1
2
bằng tác dụng quanh 0 mà F gây ra cho vật
1
m ( F ) = m ( F ) = m ( F )
0
z
1
z
1
Gọi h là khoảng cách từ 0 ( Giao điểm của trục z với P đến đường tác dụng của
F
1
m ( F ) = ± F .h
0
1
1
/
→ m ( F ) = ± F .h
0
1
* Định nghĩa: Mô men của một lực đối với một trục là lượng đại số có giá trị
tuyệt đối bằng tích của hình chiếu của lực lên mặt phẳng vuông góc với trục và cánh
tay đòn từ giao điểm của trục với mặt phẳng vuông góc tới hình chiếu của lực. Dấu
của mô men tuỳ vào lực làm vật quay thuận hay ngược chiều kim đồng hồ, ( nhìn từ
chiều dương của trục về mặt phẳng chứa hình chiếu lực)
5.2.2. Cách tính mô men của lực với một trục

- Xác định hình chiếu của lực lên mặt phẳng vuông góc với trục.
- Từ giao điểm của trục với mặt phẳng vuông góc với nó, ta hạ đường vuông góc

đến hình chiếu của lực để có cánh tay đòn.
- Tính mô men bằng lực nhân với cánh tay đòn

5.2.3. Các trƣờng hợp đặc biẹt

- Khi F // z thì m ( F ) = 0
z
- Khi F có đường tác dụng gặp trục z thì m ( F ) = 0
z
- Nếu F thuộc mặt phẳng vuông góc với trục thì mô men lấy với trục bằng mô

men lấy với giao điểm giữa trục và mặt phẳng chứa lực đó
5.2.4. Định lý Varinhông

Nếu một hệ lực không gian có hợp lực thì mô men của hợp lực lấy đối với một
trục nào đó bằng tổng mô men của các lực thục hệ đối với trục ấy

mz ( R ) = ∑mz ( F )